Rekin wielorybi (Rhincodon typus) jest największą żyjąca rybą, jest również największym żyjącym zwierzęciem na świecie nie będącym waleniem. Pomimo swoje mylącej nazwy, nie jest wielorybem, tylko największym gatunekim rekina! Duże dorosłe osobniki osiągają zwykle rozmiary od 10 do 12 metrów długości, ale zostały odnotowane osobniki mierzące nawet 18 metrów. Szacuje się, że żyją od 80 do 130 lat.
Głowa rekina wielorybiego jest duża i spłaszczona z otworem gębowym znajdującym się w położeniu końcowym w przeciwieństwie do większości rekinów, których otwory gębowe umiejscowione są w spodniej części głowy. Pysk jest zaokrąglony z małymi oczami, za którymi znajdują się tzw. tryskawki (zwane również przetchlinkami, które służą do wymiany gazowej). Rekin wielorybi wyposażony jest w następujące płetwy: 2 płetwy grzbietowe (na grzbiecie), 2 płetwy piersiowe (po bokach), 2 płetwy brzuszne, pojedyncza płetwa odbytowa i płetwa ogonowa (ogonowa) z dużo większym płatem górnym niż płat dolny.
Rekiny wielorybie mają charakterystyczny biało-jasnoszary, cętkowany i pasiasty wzór na ciemnoszarej skórze, więc oprócz tego, że są ogromne, łatwo je zidentyfikować po charakterystycznym umaszczeniu. Wzór cętek jest unikatowy dla każdego osobnika, podobnie jak ludzkie odciski palców, są więc one wykorzystywane w identyfikacji tych niezwykłych zwierząt.
Ostatnie badania ujawniły wiele nowych ciekawych informacji na temat tego gatunku. Na przykład badanie z 2020 r. wykazało, że powierzchnia gałek ocznych rekina wielorybiego wyposażona jest w tzw. ząbki skórne (łuski plakoidalne), które zwykle znajdują się na skórze rekinów. Ich rolą jest ochrona oczu przed uszkodzeniem. Dodatkowo rekiny wielorybie są w stanie wciągnąć gałkę oczną do oczodołu, aby chronić ją przed uszkodzeniem.
Mimo ogromnych rozmiarów rekiny wielorybie ani nie gryzą ani nie przeżuwają pokarmu, są one planktożernymi filtratorami z małymi zębami. Ich metoda żywienia polega na zasysaniu wody morskiej podczas pływania, a następnie przesiewaniu i filtrowaniu małych ryb, kałamarnic, kryla i krewetek oraz innych organizmów planktonowych przez ich skrzela. Skrzela to szczeciniaste struktury w pysku rekina (składające się z tysięcy szczecin o długości około 10 cm) zatrzymujące małe organizmy, które rekin połyka. Odfiltrowana woda jest wyrzucana następnie przez 5 szczelin skrzelowych. Szacuje się, że ich pyski mogą osiągać rozmiary 1,5 metra, a podczas żerowania rekiny wielorybie mogą pobierać ponad 6000 litrów wody na godzinę. Często żerują na powierzchni i mogą być zauważone przez ludzi z łodzi oraz płetwonurków, potrafią także nurkować na głębokości większe niż 1000 metrów.
Rekiny wielorybie występują w tropikalnych regionach oceanicznych na całym świecie, zwykle między 30°N a 35°S. Uważa się, że preferują temperaturę powierzchni morza w zakresie od 21 do 25°C. Są gatunkiem intensywnie migrującym, zamieszkującym głownie wody przybrzeżne, atole, rafy koralowe.
Rekiny wielorybie w Morzu Czerownym
Rekiny wielorybie są sezonowym gościem Morza Czerwonego, można je najczęściej spotkać w górnym regionie Morza Czerwonego od maja do lipca. Rekin wielorybi jest chroniony na wodach Egiptu na mocy ustawodawstwa stanowego, Wspólnoty Brytyjskiej i międzynarodowego. Zakłócanie, dotykanie, karmienie, krzywdzenie lub łowienie rekinów wielorybich jest nielegalne.
Badania wykazały, że w dużych skupiskach młodych rekinów wielorybich gromadzących się w południowym Morzu Czerwonym wiele tych samych osobników powraca tutaj co roku. Co ciekawe, badania wykazały, że grupa młodych rekinów składała się z mniej więcej równej liczby samców i samic, podczas gdy w wielu innych miejscach agregacji dominują samce. Wiadomo, że wiele osobników pozostaje w okolicy, w której zostały oznaczone, co sugeruje, że południowe Morze Czerwone może być kluczowym siedliskiem dla tej młodocianej populacji.
Obcowanie z rekinami wielorybimi powinno być bezpiecznym i przyjemnym doświadczeniem dla obu stron – i człowieka i rekina; Należy szczególnie zadbać o to, aby te piękne i majestatyczne zwierzęta nie zostały ani zranione, ani nie były niepokojone podczas naszych interakcji; by zapewnić właściwy przebieg spotkania z rekinami wielorybimi obowiązuje następujący Kodeks Postępowania:
Ogranicz hałas do minimum; Wejdź do wody powoli z łodzi – nie wskakuj.
Trzymaj płetwy pod wodą i unikaj używania ramion, aby zmniejszyć rozpryskiwanie.
Podziwiaj, oglądaj, ale NIE dotykaj. Jeśli rekin wielorybi zostanie przestraszony lub będzie ścigany, zwykle natychmiast zanurkuje, co stresuje rekina a dodatkowo psuje spotkanie wszystkim innym obserwującym.
Zachowaj bezpieczną odległość; Trzymaj się co najmniej 3m od głowy i 4m od ogona. Jeśli rekin wielorybi podpłynie bezpośrednio do grupy, zachowaj spokój i podziel się na dwie grupy, aby rekin mógł pływać między wami.
NIE ścigaj rekina wielorybiego ani nie blokuj mu drogi.
NIE przeprowadzaj nurkowania swobodnego ani skin divingu nad grzbietem rekina.
NIE ograniczaj naturalnego zachowania i ruchu rekina. Niech rekin kontroluje spotkanie.
Unikaj nadmiernego fotografowania z lampą błyskową. Jeśli to konieczne; unikaj kierowania lampy błyskowej bezpośrednio w oczy, jeśli zauważysz wzór nad płetwą piersiową rekina wielorybiego (jedna lub obie strony), możemy zidentyfikować rekina. Wesprzyj bieżące badania, przesyłając raport z obserwacji Sighting Report.
Zgłaszaj władzom wszelkie rodzaje niewłaściwego zachowania wobec rekinów wielorybich: pościgi, nielegalne połowy etc.
IUCN (Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody) klasyfikuje rekiny wielorybie jako zagrożone wyginięciem i umieściła ten gatunek na Czerwonej Liście. Niestety populacja rekinów wielorybich ciągle się zmniejsza. Chociaż niewiele wiadomo na temat naturalnych zagrożeń dla rekinów wielorybich, to największym jest działalność człowieka obejmująca: ukierunkowane połowy płetw, pozyskiwanie mięsa i oleju (choć w wielu miejscach jest to zakazane), przypadkowe połowy (przyłów) jako gatunek nie docelowy na innych łowiskach, znaczne obrażenia spowodowane uderzeniami statków, zaplątanie i zanieczyszczenie wód. Na Tajwanie rekiny wielorybie są znane jako „ryba tofu” ze względu na smak i konsystencję ich mięsa, a ich płetwy mogą osiągnąć na czarnym rynku do 15 000 USD za zupę z płetw rekina.
Dzielenie się wodą z największą rybą w morzu to uczucie trudne do opisania. Niektórych ludzi może onieśmielić jego rozmiar, rekin wielorybi jest jednak łagodnym olbrzymem, który chce uniknąć konfrontacji i ogólnie ufa ludziom.
Authors:
Tłumaczenie na język polski:
RED SEA PROJECT™
Pobierz BEZPŁATNY egzemplarz „Kodeksu postępowania podczas nurkowania z akwalungiem i fajką z rekinem wielorybim ” z naszej E-Library w sekcji Red Sea Sharks Project.
Comments